Nieuw onderzoek water voor waterstofproductie

Foto: Ivo Vrancken
05-11-2024

Voor de productie van hernieuwbare waterstof en koeling van een elektrolyser is veel water nodig. Alleen is zoetwater steeds minder beschikbaar. Hoe zorgen we voor genoeg water om onze waterstofdoelen te halen? Het nieuwe rapport ‘Water voor Waterstof’ geeft inzichten.

Het onderzoek laat zien hoeveel water nodig is voor waterstofproductie. Ook gaat het in op de mogelijke problemen die ontstaan als er hiervoor niet genoeg water beschikbaar is. Het rapport laat direct oplossingen zien voor die problemen, zodat we onze plannen rondom elektrolyse halen. Verder staat er informatie in over hoeveel water beschikbaar is op mogelijke plekken voor grote elektrolysers. Het doel van het onderzoek is om informatie te verzamelen voor toekomstig beleid.

Royal HaskoningDHV deed dit onderzoek in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW).

Lees het rapport nu:

Water voor waterstof

Steeds minder zoetwater
De laatste KNMI-klimaatscenario’s en de Deltascenario’s 2024 laten zien dat bevolkingsgroei en economische groei de beschikbaarheid van zoetwater verlagen. Er zijn namelijk meer consumenten en bedrijven en ze gebruiken meer water. Ook droge zomerperiodes spelen een rol.  Omdat er steeds minder zoetwater beschikbaar is, wijst het Programma Energiehoofdstructuur (PEH) watervraag voor grote elektrolysers aan als aandachtspunt.

Vooral veel water voor koeling

Uit het onderzoek blijkt dat de hoeveelheid water die nodig is voor het waterstofproductieproces zelf redelijk klein is. Voor alle onderzochte locaties is er rond 2050 minstens 1 waterbron beschikbaar om aan die vraag te voldoen. Wel is er veel water nodig om elektrolysers te koelen (koelwater), net als bij andere industriële processen. Voor die vraag verschilt het per locatie en type waterbron of er genoeg water beschikbaar is.

Oplossingen watervraag

Er zijn verschillende oplossingen om aan de totale watervraag (dus voor zowel het productie- als koelproces) te voldoen:

  • Zout- en brakwater: Deze typen water zijn aan de kust te vinden. Hier is genoeg van beschikbaar. Als het nodig is, wordt het zout uit het water gehaald. Dit proces heet ontzilting.
  • Alternatieve koelsystemen: Gesloten, hybride of luchtkoelsystemen zijn een optie om elektrolysers te koelen. Deze gebruiken minder water dan doorstroomkoeling. Doorstroomkoeling is populair in de industrie door de lage kosten, maar het gebruikt veel water.
  • Gezuiverd afvalwater: Dit water komt van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Deze liggen verspreid door het land. Een voordeel hiervan is dat waterstofproducenten over heel Nederland dit water kunnen gebruiken. Daarnaast zijn ze het hele jaar door een betrouwbare waterbron, zowel nu als in de toekomst.
  • Restwarmte van elektrolyse: Er is water nodig om het teveel aan warmte (restwarmte) van een elektrolyser te koelen. Koeling voorkomt dat deze oververhit raakt. Door restwarmte van elektrolysers af te voeren en te gebruiken voor bijvoorbeeld andere productieprocessen, is er minder koelwater nodig.

Locaties elektrolysers

Volgens het onderzoek is er nu en in de toekomst geen watertekort voor grote elektrolysers rond de kust. Deze conclusie past bij de voorkeur voor kustlocaties voor grote elektrolysers, zoals het PEH beschrijft. Ook verder van de kust blijven elektrolysers een optie. Hier helpen gesloten, hybride of luchtkoelsystemen om de vraag naar koelwater te verlagen.

“De inzichten uit het rapport en de samenwerking rond het onderzoek voor de onderwerpen water(stof), laten zien dat tegelijk werken aan onze waterstofdoelen en de draagkracht van het watersysteem mogelijk is. Dit is voor mij een voorbeeld van hoe een integrale aanpak zorgt voor het ontwikkelen van oplossingen die lang meegaan in de toekomst, voor verschillende uitdagingen in onze leefomgeving." – Stijn Verwoest, senior beleidsmedewerker bij het ministerie van KGG en betrokken bij ‘Water voor Waterstof’

Betekenis voor beleid

De overheid neemt de informatie uit dit onderzoek mee in haar beleid. Onder andere het PEH en Programma Verbindingen Aanlanding Wind op Zee (VAWOZ) gebruiken de onderzoeksresultaten om hun programma’s verder uit te werken. De uitkomsten spelen ook een rol bij de vernieuwing van de Deltabeslissing Zoetwater in 2026. Tot slot houdt de overheid rekening met de resultaten bij bestaande subsidieregelingen voor waterstofproductie.

Meer informatie

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen