Hynetwork Services (een 100% dochteronderneming van Gasunie) legt het landelijke waterstofnetwerk aan. Het netwerk bestaat uit ongeveer 1.200 km leidingen die in 2030 de vijf grote Nederlandse industrieclusters (Rotterdam, Zeeland, Noordzeekanaalgebied, Noord-Nederland en Zuid-Limburg) met elkaar verbindt. Het netwerk is verbonden met opslag- en importfaciliteiten voor waterstof en met de grote industrieën in België en Duitsland.
Ongeveer 85% bestaat uit bestaande aardgasleidingen die worden hergebruikt voor waterstof; de rest is nieuwe leidingen. HyNetwork Services heeft in 2022 de opdracht van de overheid gekregen om het netwerk aan te leggen. Er is 1,5 miljard euro begroot voor het project, waarvan de overheid maximaal 750 miljoen euro ter beschikking stelt in de vorm van een subsidie om de ontwikkeling van waterstof te stimuleren.
Waarom worden de 5 grote industrieclusters aangesloten?
De Nederlandse industrie is verantwoordelijk voor zo’n 25% van de landelijke CO2-uitstoot. Verduurzaming van de industrie met elektrificatie is slechts beperkt mogelijk. Hoge temperatuur processen zoals die in de chemie en bij staalproductie kan je niet elektrificeren. Nu wordt er in de industrie nog veel aardgas en kolen gebruikt. Hernieuwbare waterstof biedt een uitstekend alternatief. Door fossiele brandstoffen te vervangen voor hernieuwbare waterstof en de vijf grote industrieclusters aan te sluiten op het waterstofnetwerk kan een groot gedeelte van de Nederlandse industrie verduurzamen.
Hoe ziet het waterstofnetwerk eruit?
De afbeelding hierboven geeft een goed beeld van hoe het waterstofnetwerk er in 2030 uit gaat zien. Het netwerk zal in drie fases worden gerealiseerd. In de eerste fase zullen de grote industriële clusters aan de kust worden aangesloten met de opslag in Noord-Nederland en met het buitenland (Duitsland en België). Denk aan Rotterdam, de Eemsdelta, het Noordzeekanaal-gebied en de procesindustrie in Zeeland. Zij kunnen dan groene waterstof van windparken gebruiken in hun processen.
In de tweede fase zal ook het Limburgse Chemelot en de overige grote productiebedrijven in Nederland worden aangesloten. In de derde en laatste fase sluit het netwerk bovenlangs met een leiding tussen West en Oost Nederland.
Waarom werkt Gasunie ook aan de opslag van waterstof?
De opslag van waterstof is een uitstekende oplossing voor het integreren van de verschillende energiesystemen. Hoe meer we onze energie uit zon en wind halen, hoe meer het aanbod van energie afhankelijk wordt van het weer en de vraag naar energie lang niet altijd synchroon loopt met de beschikbare energie. Opslag van waterstof zal een onmisbare schakel worden in het opvangen van tekorten en overschotten. Een overschot aan groene stroom dat niet meer op het elektriciteitsnet past kan omgezet worden in waterstof. De waterstof kan vervolgens worden getransporteerd door leidingen en opgeslagen in een zoutcaverne voor toekomstig gebruik. Vraag en aanbod van energie kunnen zo in balans worden gebracht.
HyStock (een dochteronderneming van Gasunie) werkt aan de grootschalige waterstofopslag in meerdere zoutcavernes in Zuidwending. Als alles volgens planning gaat worden de eerste zoutcavernes in 2026 in bedrijf genomen.
Welke waterstofinfrastructuur wordt er nog meer aangelegd?
Het Waterstofnetwerk Nederland wordt ook aangesloten op het toekomstige waterstofnetwerk op zee en op de importterminals in de Nederlandse havens. Daarnaast sluit Gasunie de omringende landen Duitsland en België aan op het netwerk. Met deze complete waterstofinfrastructuur wordt niet alleen de eigen industrie voorzien, maar kan Nederland ook een groot gedeelte van de industrie in Europa voorzien van waterstof.
Welke leidingen worden de komende tijd aangelegd?
Sinds 2018 ligt er al een waterstofleiding in Zeeland. De kennis en ervaring die daar is opgebouwd wordt nu ingezet voor de ontwikkeling van het landelijke waterstofnetwerk. In Noord-Nederland liggen vrij veel bestaande aardgasleidingen die nu worden klaargemaakt voor hergebruik. De waterstofleiding in Emmen is sinds kort klaar om aangesloten te worden op het landelijke netwerk. In het Noordzeekanaal gebied en Zeeland worden binnenkort detailontwerpen gemaakt, zodat daar later gestart kan worden met het aanleggen van leidingen.
In Rotterdam legt HyNetwork Services, als onderdeel van het landelijke netwerk, een waterstofleiding aan van ruim 30 kilometer tussen Pernis en de Maasvlakte. De eerste klant van de waterstofleiding in het Rotterdamse havengebied wordt het waterstofproject Holland Hydrogen I van Shell. Shell heeft een investering gedaan in de aansluitinfrastructuur van elektrolysers op de Tweede Maasvlakte voor de Holland Hydrogen 1 en voor de andere waterstoffabrieken. De leidingen zijn inmiddels geleverd en liggen klaar om aangelegd te worden. Daarnaast realiseert Gasunie ook de aansluiting van een aantal andere grote klanten, zoals de grote Nederlandse waterstofprojecten die IPCEI-subsidie voor elektrolyse hebben gekregen. Er zijn veel deelprojecten die parallel worden uitgevoerd. Wat gereed is wordt meteen in gebruik genomen als dat kan.
Wat wordt er nog allemaal aangelegd richting 2030?
Stap voor stap wordt de infrastructuur aangelegd. Vanaf 2025 komen de eerste gedeeltes van het netwerk beschikbaar, voornamelijk door het hergebruik van bestaande aardgasleidingen. De doelstelling is om het landelijke netwerk in 2030 volledig gereed te hebben.
Meer weten?