Het huidige plan voor het landelijke waterstofnetwerk is voornamelijk gericht op het verbinden van de 5 grote industriële clusters in Nederland. Het doel van het HyRegions-traject is het verkennen van een uitrolplan voor regionale waterstofinfrastructuur, om ook afnemers en producenten buiten de 5 grote clusters te bereiken. Als eerste stap voerden Trinomics en BlueTerra een onderzoek uit in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), het Interprovinciaal Overleg (IPO), Netbeheer Nederland en Gasunie.
De onderzoekers keken waar in Nederland (buiten de 5 industriële clusters) geconcentreerde vraag naar waterstof kan ontstaan. De analyse is gebaseerd op het huidige aardgasgebruik van bedrijven in combinatie met andere belangrijke factoren. Op basis van deze eerste schatting van de waterstofvraag en de geografische ligging van de bedrijven, zijn de onderzoekers gekomen tot een aantal mogelijke concentratiegebieden. Op deze plekken zou aanleg van nieuwe infrastructuur meerdere gebruikers van waterstof kunnen voorzien.
Lees het rapport nu:
HyRegions: Onderzoek naar aanpak mogelijke uitrol regionale waterstofnetwerkinfrastructuur
Inhoud rapport
Het rapport beschrijft ten eerste dat het onzeker is of en wanneer er genoeg waterstof tegen een concurrerende prijs beschikbaar is. Als er weinig waterstof beschikbaar is en de prijs ervan hoog, kan de vraag naar waterstof in de regio volgens de onderzoekers achterblijven. Toch is het op de middellange termijn naar verwachting wenselijk om de waterstofinfrastructuur uit te breiden ten opzichte van het uitrolplan van het landelijke transportnet. Dit geeft bedrijven die veel aardgas gebruiken de mogelijkheid om te verduurzamen. Deze nieuwe aanleg brengt (financiële) risico's met zich mee, bijvoorbeeld bij een niet-volledig verbruik van de beschikbare capaciteit.
Betrokkenheid van netgebruikers en een netbeheerder is noodzakelijk om het project uit te voeren. Netgebruikers moeten bereid zijn om een bepaalde transportcapaciteit te contracteren. Het rapport concludeert dat overheidssteun mogelijk nodig is om de opstartfase te ondersteunen, en benadrukt dat de overheid snel duidelijkheid moet geven over toekomstige wetgeving en marktregels. Hierbij geeft het rapport een aantal aanbevelingen en mogelijke tijdlijnen.
“Dit rapport is een eerste stap in de verkenning naar de uitrol van regionale waterstofinfrastructuur. Het rapport is daarom belangrijk voor bedrijven die niet direct aangesloten (kunnen) worden op het landelijke waterstofnetwerk, maar wel willen of moeten verduurzamen met waterstof. Het is belangrijk dat voor deze bedrijven duidelijkheid komt over de aansluitmogelijkheden. Dit geeft hen handelingsperspectief.” – Maud Kraaijeveld, beleidsmedewerker waterstof bij EZK
Vervolgstappen
Naar aanleiding van dit onderzoek neemt EZK een aantal vervolgstappen:
- Een marktordeningsmodel ontwerpen waarbij netwerkbedrijven tegen de juiste voorwaarden transportdiensten leveren aan netgebruikers. Het rapport geeft hiervoor een aantal opties. EZK werkt deze de komende maanden uit en gaat ze in de markt toetsen.
- Enkele representatieve waterstofgebieden verder onderzoeken en bijhorende aansluitopties uitwerken. Het HyRegions-rapport geeft een eerste beeld van de regionale gebieden waar de vraag naar waterstof waarschijnlijk groeit. Dit is gebaseerd op modellen, dus verdiepend onderzoek is nodig. Belangrijke informatie voor vervolgonderzoek komt uit de aankomende provinciale Cluster Energie Strategieën (pCES’en). Deze zijn rond de zomer klaar.
EZK gaat samen met netbeheerders, provincies en vertegenwoordigers van netgebruikers de gebieden verder onderzoeken. Het doel van dit vervolgonderzoek is om een beter beeld te krijgen van het soort infrastructuur dat in deze representatieve gebieden nodig is. Daarbij kijken ze naar klantwensen (zoals druk, capaciteit en kwaliteit) en technische mogelijkheden. Dit leidt tot een zo goed mogelijk beeld van de benodigde infrastructuur, de kosten en mogelijk onrendabele toppen en behoefte aan ondersteuning. Deze resultaten worden gebruikt als input voor het beleidstraject rondom de regionale waterstofinfrastructuur. Dit onderzoek wordt na de zomer uitgevoerd.
EZK stemt dit proces af met de provinciale Meerjarenprogramma’s Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK’s). Volgens de planning zijn deze klaar in februari 2025. De Tweede Kamer ontvangt naar verwachting begin 2025 meer informatie.
“Het is belangrijk dat bedrijven, regio’s, gebieden en provincies goed in kaart brengen waar mogelijke waterstofvraag zich kan gaan concentreren. Bedrijven moeten hierbij ook rekening houden met de verwachte hoge prijzen en beperkte beschikbare hoeveelheid van waterstof. Op basis van die informatie kunnen netbeheerders inzichtelijk maken welke infrastructuur nodig is, op welke termijn en wat mogelijk de onrendabele toppen zijn. Met deze informatie kunnen we beleid ontwerpen.” - Maud Kraaijeveld, beleidsmedewerker waterstof bij EZK
Meer informatie