We moeten een transitie maken naar emissieloze mobiliteit, oftewel voertuigen die gebruikmaken van duurzaam opgewekte elektriciteit of hernieuwbare waterstof. Voor waterstof zijn meerdere toepassingen mogelijk. In Nederland richten wij ons vooral op zware transporttoepassingen op de weg, in de scheepvaart en in de luchtvaart.

Wegtransport

Bij de productie van waterstof uit elektriciteit gaat energie verloren. Daarom is het directe gebruik van elektriciteit efficiënter. Om deze reden houden wij als regel aan dat we elektrisch rijden wanneer dat kan en waterstof alleen gebruiken wanneer batterij-elektrisch rijden niet goed mogelijk is. Bijvoorbeeld bij voertuigen die langdurig veel energie nodig hebben, zoals internationaal wegtransport. Maar denk ook aan mobiele werktuigen en machines die veel energie verbruiken.

Samen met de private sector zijn we bezig met acties om het gebruik van waterstof in het wegverkeer te stimuleren. Het doel is om een infrastructuur van minimaal 50 tankstations te ontwikkelen. Er zijn nu 23 waterstoftankstations in Nederland. De oudere zijn vooral bedoeld voor personenauto’s, terwijl de nieuwere zich meer richten op zwaar vervoer.

Scheepvaart 

Waterstof is goed inzetbaar als energiedrager voor emissievrije binnenvaart. De bouw van het eerste Nederlandse binnenvaartvrachtschip op waterstof is inmiddels gestart.

Gasvormig waterstof is voor de zeescheepvaart minder geschikt, vanwege de lage energiedichtheid en zware opslagtanks. Samengeperste waterstof is wel bruikbaar voor kleinere schepen. Voor grotere schepen is vloeibare waterstof een mogelijkheid. Ook waterstof in de vorm van ammoniak of methanol kan worden gebruikt, vooral in de zeescheepvaart. Deze opties voor grotere schepen zijn nog in ontwikkeling.

Luchtvaart

Binnen de luchtvaart zijn er veel mogelijkheden voor CO₂-reductie. Nederland richt zich op duurzame brandstoffen (zoals duurzame biokerosine en synthetische kerosine) en technologische innovaties (zoals nieuwe vliegtuigontwerpen, lichtere materialen en nieuwe vormen van aandrijving via elektriciteit en waterstof).

Nederland zet in op een bijmengverplichting van 14% duurzame brandstoffen in 2030. Ook de Europese Unie werkt aan een bijmengverplichting. Dit gebeurt met het RefuelEU Aviation-voorstel. Dit is onderdeel van het Fit for 55 pakket van de Europese Commissie. Hierin staat dat tegen 2050 alle vliegtuigen volledig fossielvrij moeten vliegen.

Verschillende partijen werken aan de ontwikkeling van waterstofvliegtuigen. Naar verwachting zijn de eerste vliegtuigen in de loop van 2030 beschikbaar . Vanaf 2030 moeten alle grondgebonden activiteiten van de burgerluchtvaart in Nederland hernieuwbaar zijn. De Nederlandse overheid werkt (naast elektrificatie) aan de rol van waterstof in deze nationale opgave.

Routekaart Waterstof

De belangrijkste conclusies uit de Routekaart Waterstof voor het thema mobiliteit zijn:

• Opschaling van de productie van hernieuwbare waterstof voor alle transportmodaliteiten via meerjarig beleid, regelgeving en financiële instrumenten. Onder meer door goede inbedding (van hernieuwbare H2) bij de implementatie van de RED III met een HBE-systematiek (of een soortgelijke systematiek).
• Tijdige realisatie van voldoende productie van hernieuwbare waterstof en (bio-)synthetische brandstoffen en goede, veilige transport- en distributie-infrastructuur voor de verschillende vormen van waterstof(dragers).
• Transparantie tussen private sector en overheid, zodat op tijd passende instrumenten en regelgeving kunnen worden ontwikkeld en barrières in wet-en regelgeving kunnen worden voorkomen/verwijderd, ter stimulering van aanbod en de markt.

Wil je meer weten over het thema mobiliteit? Lees dan hoofdstuk 6 van de Routekaart Waterstof.

Monitoring

De Routekaart Waterstof benoemt naast de doelen ook de acties die daarbij horen. Voor de monitoring van deze acties is een tool gemaakt. De themagroep levert de data hiervoor. Elk jaar analyseren we de verzamelde data. Dit levert een algemeen beeld van de voortgang van het thema op.

Bekijk hier het overzicht van 2023 en 2024 voor het thema mobiliteit:

Nieuws en inspiratie