Iedere maand verschijnt een interview met een van de leden van het Nationaal Waterstof Programma. In deze eerste editie vertelt programmamanager Anne Melchers over zichzelf, het NWP en wat ons de komende jaren te wachten staat op het gebied van waterstof.

Kan je wat meer over jezelf vertellen ?

Ongeveer drie jaar geleden ben ik begonnen bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en sinds een jaar werk ik op het gebied van waterstof. Daarvoor werkte ik in het bedrijfsleven. Ik heb lang bij Eneco gewerkt als windontwikkelaar op land. Ik wilde graag mijn ervaring met de verschillende onderdelen van het energiesysteem inzetten bij een ministerie. Het ministerie van EZK is voor energie de plek waarin alles samen komt; daar bijdragen aan de energietransitie heeft echt impact.

Ik woon in Rotterdam, ben getrouwd en wij hebben twee kinderen. In mijn vrije tijd ben ik graag in beweging. Ik doe aan hardlopen, yoga, hockey en wielrennen. Daarnaast geniet ik van het culturele aanbod in Rotterdam en ga ik graag uit eten, dansen en naar het theater.

Waarom zet jij je in voor waterstof?

Na mijn rol als projectmanager van Net op zee Ten Noorden van de Waddeneilanden, een rijkscoördinatieproject, wilde ik graag nieuwe stap zetten richting een strategische en meer beleidsmatige rol. Waterstof is een energiedrager die de energietransitie kan faciliteren en mogelijk zelfs versnellen. Met mijn werk kan ik bijdragen aan het verder uitrollen van waterstof. Een leuke en uitdagende opgave waarvan het door de vele onzekerheden nog spannend is hoe dat precies gaat uitpakken. 

Hoe ben je programmamanager NWP geworden?

Toen ik bij cluster waterstof kwam was het voorbereiden van het NWP één van mijn taken. Het eerste half jaar van 2021 was ik samen met David Koole secretaris van het programma. Wij ondersteunden Jörg Gigler als voorzitter van de cross-sectorale werkgroep bij het maken van het werkplan. Het tweede half jaar van 2021 werd ik kwartiermaker van het NWP. Ik heb toen op basis van het werkplan het programmaplan van het NWP geschreven. De rol van programmamanager was een logische vervolgstap.

Wat doe jij als programmamanager NWP?

Met het Nationaal Waterstof Programma willen we bijdragen aan de energietransitie en waar mogelijk versnellen. Het NWP wil verbinden, faciliteren, versnellen en monitoren. Het programma heeft een platformfunctie en brengt partijen binnen de waterstof wereld bij elkaar om vraagstukken gezamenlijk op te pakken. De verschillende themagroepen werken aan het oppakken van de knelpunten uit de gapanalyse uit het werkplan NWP. Daarnaast werken we ook aan het maken van een Routekaart Waterstof, die een beeld gaat geven hoe de uitrol van waterstof de komende jaren eruit kan zien. Het Programma Energie Systeem krijgt de routekaart aangeboden als bouwsteen voor hun Nationaal Plan Energiesysteem. Mijn rol als programmamanager is om samenwerking tot stand te brengen en om ondersteuning te bieden als dat nodig is.

Waar kunnen we jou voor benaderen?

Professionals binnen de waterstofwereld kunnen contact met mij opnemen als er nieuwe knelpunten zijn waar zij tegenaanlopen. Daarnaast is het NWP de wegwijzer die mensen verder helpt en kunnen zij mij benaderen als ze behoefte hebben aan contact met andere partijen. Tot slot kan je mij mailen als je mee wilt denken in de themagroepen waterstof.

Kan je wat meer vertellen over de NWP thema’s en de cross-sectorale werkgroep waterstof?

De initiatieven en activiteiten van het NWP zijn ingedeeld in 14 thema’s. Dat zijn bijvoorbeeld: productie, import en export, infrastructuur, systeemintegratie, veiligheid, toepassingen in de industrie en mobiliteit, certificering, etc.

De voortgang van het NWP wordt per thema door de cross-sectorale werkgroep waterstof (CSWW) inzichtelijk gemaakt, het onderdeel ‘monitoring’ wordt nu uitgewerkt. De cross-sectorale werkgroep waterstof is binnen het programma een belangrijke groep. Zij vertegenwoordigen de waterstof sector op programmaniveau. Vorig jaar hebben zij gezamenlijk het werkplan voor het NWP geschreven. De voortgang van het NWP wordt met hen maandelijks besproken en zij denken mee op de te nemen stappen. Zelf nemen ze met hun achterban ook deel in de themagroepen, waarin de sector kan meedenken en samenwerken op de 14 thema’s. De trekkers van de themagroepen hebben een belangrijke rol in het geheel, want zij mobiliseren de sector om knelpunten op te lossen en geven daarnaast met elkaar richting aan de toekomst van waterstof op hun onderdeel in de Routekaart Waterstof.

Welke successen heeft het NWP al behaald?

We zijn nog maar net begonnen en het eerste grote succes is dat er maar liefst 225 mensen hebben deelgenomen aan de online kennissessie infrastructuur & marktordening en certificering. Op deze laagdrempelige bijeenkomst op 15 februari hebben deelnemers kennis uitgewisseld en kon iedereen horen welke vragen er spelen.

Wat zijn de belangrijkste doelen voor het NWP in 2022?

Het grootste doel is de routekaart waterstof na de zomer opleveren. De routekaart maakt voor iedereen concreet welke doelen en ambities we met elkaar nastreven en hoe thema’s met elkaar samenhangen. Dat gaat helpen bij het verder uitrollen van waterstof in de energietransitie. In september wordt de routekaart opgeleverd en aangeboden aan het Programma Energiesysteem, zodat zij deze kunnen gebruiken voor het (verder) schrijven van het Nationaal Plan Energiesysteem.

Verder wordt in de themagroepen de gap-analyse verder uitgewerkt. In de themagroepen gaan dit jaar veel resultaten bereikt worden. Mijn ambitie is om met het verhelpen van de knelpunten uit de gap-analyse de ontwikkeling en het gebruik van waterstof makkelijker te maken en met de routekaart waterstof meer duidelijkheid te bieden aan de markt en diverse overheden, zodat we sneller stappen kunnen zetten in de energietransitie.

Welke uitdagingen verwacht jij tegen te komen met waterstof?

Waterstof is relatief nieuw; een energiedrager die een belangrijke schakel gaat vormen in een nieuw energiesysteem. Er zijn nog veel onzekerheden en in de sector is er veel behoefte aan richting en duidelijkheid. De grootste uitdaging is om binnen de huidige omstandigheden, waarin nogal wat onzekerheden zijn, de waterstofambities te realiseren.

Er zitten in het marktmodel nog veel onzekerheden. Hoe breng je vraag en aanbod bij elkaar? Wanneer mogen we groene waterstof ook echt groen noemen en welke prijs gaat er aan hangen? Hoe doorbreken we het kip-ei probleem en brengen we productie en toepassing van groene waterstof dichter bij elkaar? Veel beleid wordt de komende jaren nog bepaald, zowel op nationaal niveau, maar met name ook door de Europese Commissie. Hoe ga je als sector aan de slag als de kaders nog niet helemaal helder zijn? We moeten in actie komen om de ambities en klimaatdoelstellingen te halen.

De uitdaging is dus om meer duidelijkheid en richting te geven en concreet te worden, zodat marktpartijen aan de slag kunnen gaan. Met de Routekaart Waterstof wil ik overzicht bieden en meer helderheid geven in de koers die wij opgaan. Om de ambities op het gebied van waterstof te realiseren is het belangrijk dat de overheid onderling op het gebied van waterstof goed samenwerkt, goed schakelt met de markt en tot slot ook met alle andere energie gerelateerde programma’s (zoals het Programma Infrastructuur Duurzame Industrie, Programma Energie Hoofdsysteem, Verkenning aanlanding Windenergie op Zee) die nu ook lopen. Het NWP is daarin een belangrijke verbindende schakel.

Hoe zie jij de toekomst van de energietransitie voor je?

We zitten op een kantelpunt in de energietransitie. Iedereen wil graag vooruit en we kunnen niet meer alles invoeden op het elektriciteitsnet. In deze nieuwe fase gaan waterstof en wind op zee een belangrijke rol spelen. Je zult moeten gaan werken aan een duurzaam energiesysteem en daarin moet je de betaalbaarheid en het goed benutten van ruimte goed in gedachte houden. Daarbij zijn ook de regionale toepassingen van waterstof van belang! De oplossingen hebben we nu als overheid niet meteen paraat, daarvoor moeten we echt samenwerken met de markt om tot goede oplossingen te komen voor knelpunten.