Iedere maand verschijnt een interview met een van de deelnemers van het Nationaal Waterstof Programma. In deze editie stelt Jelle Blekxtoon zichzelf voor en vertelt over de waterstof maakindustrie in Nederland. Jelle is business development manager bij FME en is lid van de themagroep maakindustrie en de cross-sectorale werkgroep waterstof van het NWP.
Kan je wat over jezelf vertellen?
Ik ben opgegroeid op het Zuid-Hollandse eiland Hoeksche Waard en ben na de geboorte van mijn dochter in 2019 teruggekeerd. Ik hou van teamsporten; heb altijd gevoetbald en daarna gehockeyd. Tijdens de corona periode heb ik wat individuele sporten gedaan, maar dat is lang niet zo leuk als in een team. De afwisseling van padel, gym en bootcamp is tegenwoordig een mooie combi voor mij.
Wat heb je gestudeerd?
Ik heb een bachelor scheikunde gedaan aan de Universiteit Utrecht. Tijdens mijn bachelor merkte ik dat ik de wetenschap leuk vond, maar dat ik de directe impact op de maatschappij miste. Het bedrijfsleven en het thema innovatie spraken mij enorm aan en daarom heb ik de multidisciplinaire master Science & Business Management gedaan. Tijdens mijn bedrijfsstages merkte ik dat de commerciële kant van het werk goed bij mij past.
Wat heb je gedaan voordat je bij FME begon?
Toen ik meer dan 10 jaar geleden afstudeerde was het best een uitdaging om gelijk in een duurzame baan in het bedrijfsleven te starten. Ik kwam tot het besef dat ik het beste eerst kon werken bij een onderzoeksinstituut; je leert daar alle verschillende technologieën kennen en bouwt tegelijkertijd een relevant netwerk op. Door een eerdere stage bij TNO had ik een ingang bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN). Na wat gesprekken kon ik daar beginnen als business developer biomassa en energie-efficiency.
Na vier jaar ECN ben ik aan de slag gegaan bij Avantium. Als business development manager hield ik me daar o.a. bezig met de verkoopmarketing van de katalyse testsystemen. Ik kwam vaak bij klanten in het Midden-Oosten, waar onze producten werden gebruikt voor de fossiele industrie. Na meer dan 3 jaar realiseerde ik me dat ik toch echt liever een bijdrage lever aan een duurzame wereld. Ik ben verder gaan kijken en heb toen twee jaar gewerkt als business development manager van het sustainable fuels team van SHV Energy.
Wat doe je bij FME?
Ik werk sinds januari 2022 als business development manager energie, duurzaamheid en circulariteit bij FME. In mijn functie ligt de focus op waterstof. FME is de ondernemersvereniging van Nederlandse techbedrijven. Als business development manager mobiliseer en verbind ik de technologische industrie in de waterstof waardeketen en help ze onderzoeken, ondernemen, innoveren en verbeteren.
Wat doe je binnen het NWP?
Ik vertegenwoordig vanuit FME de bedrijven die zich specifiek met waterstof bezighouden en zit in de themagroep maakindustrie. Ik verzamel input van de leden, inventariseer waar zij behoefte aan hebben en tegen welke uitdagingen zij aanlopen. Samen met de andere leden van de themagroep hebben we hoofdstuk 13 van de Routekaart Waterstof geschreven. Dat is een gezamenlijke agenda en een actieplan met doelen richting 2030 en daarna. Daarnaast zit ik ook in de cross-sectorale werkgroep waterstof (CSWW).
Wat vind jij de meerwaarde van het NWP?
De toegevoegde waarde van het NWP is dat de belangrijkste stakeholders vanuit publieke en private partijen bij elkaar komen en met elkaar in gesprek gaan. Zo werken we gezamenlijk aan de nationale waterstofagenda en het vaststellen van concrete acties die nodig zijn.
Kan je meer vertellen over de Nederlandse elektrolyser maakindustrie?
Nederland behoort tot de kopgroep op het gebied van waterstofinnovatie. We treden op als toeleverancier van stack materialen of componenten, werken aan nieuwe generatie elektrolysers en brandstofcellen of stacks, leveren Balance-of-Plant onderdelen of integreren een complete elektrolyser installatie. Maar we moeten wel keihard aan de slag om in die kopgroep te blijven. Om een belangrijke rol te spelen bij het behalen van de klimaatdoelen, én daarnaast een uitstekend verdienmodel te hebben voor Nederland.
De maakindustrie bestaat uit 5 categorieën bedrijven:
Bron: ElektrolyserMakersPlatform (EMP-NL)
Met alle Nederlandse bedrijven hebben we de hele productieketen voor het maken van elektrolysers gedekt. Op dit moment kunnen we in Nederland echter nog geen totaaloplossing aanbieden. Om de concurrentie aan te kunnen gaan met bijvoorbeeld de V.S. en Azië, zouden we in Europa veel meer moeten samenwerken en de productieketens van elektrolysers moeten integreren. In Nederland kunnen we dat ook doen door meer samen op te trekken met onze buurlanden.
Nederlandse bedrijven kunnen de komende jaren bijdragen aan grote Europese elektrolyser projecten als toeleverancier van componenten, stacks en andere benodigdheden. Je kunt dan denken aan projecten van OEM-ers als Thyssen Krupp, Nel en Cummins. Zo gaat Thyssen Krupp bijvoorbeeld de 200 MW elektrolyser voor Shell in de Rotterdamse haven bouwen, dat biedt mooie kansen. Daarnaast belangrijk om vol in te zetten op de opschaling en doorontwikkeling van nieuwe generatie elektrolyser systemen, en bedrijven gereed maken om de strijd aan te kunnen gaan met de buitenlandse concurrentie. Niks mooier toch dan een 500MW elektrolyser gemaakt door hoofdzakelijk Nederlandse maakpartijen.
Kan je een aantal Nederlandse maakindustrie projecten uitlichten?
In oktober was ik bij de opening van het GROWH project waar o.a. MTSA aan meewerkt. Zij hebben een elektrolyser gemaakt die helemaal af is en bij een gascentrale gaat staan om daar groene waterstof te produceren. HyCC heeft met het H2era project aangekondigd een groene waterstoffabriek te bouwen van 500MW in de Amsterdamse haven. PosHYdon ontwikkelt een 1MW offshore elektrolyser installatie met de Nederlandse maakindustrie. Resato breidt het aantal waterstoftankstations in Nederland flink uit. Onlangs heeft Battolyser aangekondigd een elektrolyser fabriek te willen bouwen in Rotterdam.
In de internationale waterstofgids vind je een overzicht van nog meer icoonprojecten in Nederland.
Kan je wat vertellen over het elektrolyser makersplatform?
Ongeveer anderhalf jaar geleden hebben we het Elektrolyser Makersplatform (EMP-NL) opgericht. Bedrijven in Nederland werken momenteel vaak alleen regionaal samen. Daarnaast ontbreekt het aan een volwaardige maakindustrie die op grote schaal elektrolysers produceert. Met het Elektrolyser Makersplatform willen we de Nederlandse elektrolyser maakindustrie verbinden om de productie van Nederlandse elektrolysers en/of onderdelen te versnellen. Daarnaast helpen we Nederlandse bedrijven om door middel van samenwerking een betere concurrentiepositie op de wereldmarkt te veroveren.
Het is in eerste instantie belangrijk dat deelnemers elkaar leren kennen, zodat ze weten wat er over de gehele breedte in de maakindustrie gebeurt en dat ze elkaar weten te vinden. Daarom organiseren we kennissessies over belangrijke onderwerpen als wet- en regelgeving, certificering, veiligheid etc. Daarnaast proberen wij use-cases te ontwikkelen voor onze deelnemers die hopelijk leiden tot het bouwen van elektrolysers.
Welke acties zijn er korte termijn nodig voor de maakindustrie?
De weg moet geplaveid worden voor de Nederlandse maakindustrie en dat begint met het wegnemen van de belangrijkste barrières bij de randvoorwaarden: veiligheid, certificering, wet- en regelgeving, etc. Daarnaast fors investeren in de opschaling en doorontwikkeling van Nederlandse innovaties. Verder zouden er veel meer test- en validatiefaciliteiten moeten komen. Dat zou echt helpen om de opschaling en doorontwikkeling van elektrolysers te versnellen. Op dit moment is er namelijk nauwelijks capaciteit voor bedrijven om hun oplossingen te testen. Er is enorm veel vraag naar, maar er is nauwelijks aanbod.
Waarom moet er meer aandacht komen voor de maakindustrie?
Er zijn heel veel projectplannen geschreven en nu volgen de eerste grote investeringsbeslissingen. Over een paar jaar worden de eerste grote elektrolyser projecten opgeleverd en dat is hartstikke mooi. Maar, wie zorgt ervoor dat we het ook allemaal kunnen maken? Het is echt belangrijk dat er veel meer aandacht is voor de maakindustrie en dat er meer financieringsmogelijkheden komen. Anders gaan we onze mooie doelstellingen echt niet halen.
Heb je nog iets wat je wilt delen?
De Nederlandse maakindustrie staat te popelen om aan de slag te gaan en mooie groene waterstofprojecten te realiseren. Dus laten we stoppen met praten en overgaan tot actie. Grijp die kans en je zal zien dat het zich uitbetaalt voor Nederland B.V.!